Het Virga Jessecomité liet in de maanden april en mei een diepgaand onderzoek uitvoeren door Hogeschool UCLL (onderzoekscentrum Smart Organisations), naar de motieven en drijfveren van zowel deelnemers, ex-deelnemers als niet-deelnemers aan de zevenjaarlijkse Virga Jesseommegang. Dit onderzoek bij meer dan 400 respondenten, uit Limburg en vooral Hasselt, biedt waardevolle inzichten en kan gebruikt worden om toekomstige edities nog verder af te stemmen op de verwachtingen van deelnemers.
Uit de resultaten blijkt dat de gemiddelde leeftijd van de respondenten 65,5 jaar is. Bijna 80% van de respondenten heeft kinderen en driekwart noemt zichzelf gelovig.
Belangrijkste bevindingen? Sociale cohesie en de sfeer doen mensen deelnemen.
- Hoge deelnamebereidheid: Driekwart van de respondenten geeft aan deel te zullen nemen aan de ommegang van 2024, waarvan 14% voor de eerste keer.
- Individuele beslissing: De beslissing om deel te nemen is voor de meeste deelnemers een persoonlijke keuze, waarbij verbondenheid en de unieke sfeer van de ommegang de belangrijkste motieven zijn, gevolgd door geloof en traditie.
- Belangrijke pijlers: De redenen voor deelname kunnen worden samengevat in enkele pijlers: persoonlijke redenen, geloof, de wens om nieuwe mensen te ontmoeten, de traditionele en sociale verbintenis met Stad Hasselt, familiegebeurtenis en vrijwillige deelname met plezier. De best scorende pijler is het feit dat het een traditioneel Hasselts evenement betreft.
- Verschillen in motivatie: Nieuwe deelnemers worden vaker gedreven door andere motieven dan geloof, in tegenstelling tot bestaande deelnemers.
Ex-deelnemers noemen sociale verbondenheid en traditie als hun belangrijkste redenen om mee te lopen, met geloof op de derde plaats. Medische redenen worden vaak genoemd als dé reden om niet meer deel te nemen, wat verband houdt met de hogere leeftijd van deze groep. De oudste deelnemer is trouwens 90 jaar en loopt nu voor de 10e keer mee!
Suggesties naar de toekomst? Verder moderniseren en jongeren werven.
De helft van de respondenten ziet graag de katholieke rituelen in de toekomst in een iets moderner jasje, bijvoorbeeld door zang, dans en kleding verder te moderniseren, maar zonder afbreuk te doen aan de rijke christelijke traditie van de ommegang, die de kern mag blijven vormen van dit unieke evenement.
Tot slot zien de respondenten het betrekken van jongeren via scholen als een belangrijke oplossing voor het werven van meer deelnemers bij toekomstige edities. Daar speelde het Virga Jessecomité deze editie alvast handig op in, door in samenwerking met Hogeschool UCLL, een Virga Watte?-toolkit te ontwikkelen en verdelen bij scholen uit de omgeving.
“Het is goed dat we eindelijk over meer objectieve data beschikken over het profiel van de deelnemers. We kennen natuurlijk van verschillende deelnemers hun profiel en hun persoonlijke motivaties omdat men er op een repetitie wel eens over vertelt, maar zonder wetenschappelijk onderzoek mag je zo’n particuliere motivatie niet veralgemenen naar alle deelnemers. We zijn dan ook blij dat de UCLL is ingegaan op onze vraag,” aldus John Martens van het Virga Jessecomité. “Traditie, geloof en sociale verbondenheid worden als belangrijkste motivaties naar voor geschoven. Ik denk dat we met het thema van deze editie, ‘(h)echt zijn’, dan ook echt uitdrukken wat de ommegang betekent voor mensen.”
“Trots dat ons UCLL-onderzoekscentrum Smart Organisations dit onderzoek heeft mogen uitvoeren, in opdracht van het Virga Jessecomité. Het is absoluut een voorrecht om bij te dragen aan een evenement dat zo diep verankerd is in de lokale gemeenschap van Hasselt én heel Limburg. Deze samenwerking onderstreept onze betrokkenheid bij de regio en ons streven naar het leveren van relevant onderzoek, niet énkel naar de toekomstige innovaties, maar soms ook naar de diepgewortelde tradities in onze regio”, aldus Algemeen directeur Hogeschool UCLL, Marc Vandewalle.
John Martens besluit: “We zullen de data grondig bestuderen tijdens de evaluatie van de feesten om na te gaan waar de kansen liggen om de gemeenschap rond de Virga Jesse en de ommegang te laten groeien in aantal en in verbondenheid.”
